Polysaccharid, saponin, flavonoid là những thành phần hóa học chủ yếu của Hoàng kỳ. Sự kết hợp 3 nhóm hợp chất này tạo cho Hoàng kỳ một hiệu ứng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường đặc biệt.
Polysaccharid làm giảm CD4 và CD8, bảo vệ tế bào beta tuyến tụy khỏi sự hủy diệt tự miễn dịch. Nhờ đó, giảm tỷ lệ mắc và trì hoãn sự khởi phát đái tháo đường tuýp 1 (2). Các polysaccharid làm giảm đường huyết bằng cách cảm ứng các enzym vận chuyển glucose và protein, ức chế nitric oxide (iNOS), caspase-3 enzyme. Dựa vào minh chứng này T.Chen và Yu (3) nhận định Hoàng kỳ có vai trò điều hòa miễn dịch của phản ứng viêm.
Hoàng kỳ giúp kiểm soát đường huyết và làm chậm biến chứng tiểu đường
Sự gia tăng glucose, axit béo tự do và sự tích tụ chất béo trong mô làm gia tăng nguy cơ đề kháng in-sulin. Polysaccharid, saponin, flavonoid trong Hoàng kỳ đều có tác dụng điều hòa glucose và các enzym chuyển hóa nlipid, protein, bằng cách gia tăng phosphoryl hóa và hoạt hóa các enzym tổng hợp glycogen ở gan. Một nghiên cứu in vivo công bố trên tạp chí Ethnopharmacology(4) cho thấy polysaccharid của Hoàng kỳ ở liều uống 700mg/kg, dùng liên tục 8 tuần vừa làm giảm glucose máu, vừa giảm đề kháng in-sulin, cải thiện sự vận chuyển glucose trong mô cơ. Những kết quả này cho thấy Hoàng kỳ có vai trò quan trọng trong việc cải thiện độ nhạy của in-sulin trên người bệnh tiểu đường tuýp 2.
Bệnh thận bệnh tiểu đường là nguyên nhân thường gặp của suy thận giai đoạn cuối. Bệnh lý này tiến triển liên quan đến nhiều yếu tốt: rối loạn trao đổi chất và sự biến đổi huyết động, stress ô xy hóa, kích hoạt của hệ thống renin-angiotensin và viêm. Một báo cáo trường hợp trên tạp chí Endocrinol Diabetes (5) của Jiman Kim và cộng sự, thực hiện tại Bệnh viện Kyunghee-saeng (Hàn Quốc) cho thấy khi sử dụng Hoàng kỳ 30 gr/ngày, liên tục 2 tháng, chức năng thận của bệnh nhân được cải thiện (đảo chiều suy thận từ giai đoạn 3 về giai đoạn 2), protein niệu (38 mg/dL) giảm so với trước hỗ trợ điều trị (53 mg/dL) chỉ sau 1 tháng. Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng thuyết phục về việc Hoàng kỳ có thể ngăn chặn sự tiến triển của bệnh thận bệnh tiểu đường, cải thiện chức năng thận, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của bệnh.
Như vậy, Hoàng kỳ không chỉ có tác dụng kiểm soát đường huyết, điều hòa chuyển hóa lipid, mà còn làm giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường về thận của đái tháo đường. Ngoại trừ một số rối loạn tiêu hóa nhẹ khi sử dụng liều cao hoặc kéo dài (6), Hoàng kỳ an toàn trong khoảng liều dùng 9 – 30 gr mỗi ngày. Nên sử dụng Hoàng kỳ theo hướng dẫn của thầy thuốc để tránh những tương tác bất lợi có thể xảy ra khi dùng chung với các tân dược khác.
(1) Wei và cộng sự, 2011; (2) Chen và cộng sự, 2001; (3) 2004; (4) 1.2010; (5) 2014; (6) Trung tâm y khoa Langone – Đại học New York
PGS-TS Nguyễn Phương Dung
Theo báo Thanh Niên (số 271 ra thứ ba, ngày 27.09.2016)
