Chất tạo ngọt nhân tạo là những phụ gia được chiết xuất từ mía, củ cải đường,… nhằm thay thế đường tự nhiên và tạo ra hương vị ngọt sắc, đậm đà mà không cung cấp hoặc cung cấp rất ít năng lượng cho cơ thể. Chúng được sử dụng rộng rãi trong chế biến nhiều loại thực phẩm và đồ uống như nước ngọt, bánh mứt, kẹo, đồ tráng miệng,… Tuy nhiên, việc sử dụng chất tạo ngọt nhân tạo là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường.
Tăng nguy cơ bệnh tiểu đường do chất tạo ngọt nhân tạo
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm tác động của chất tạo ngọt nhân tạo này trên chuột trong phòng thí nghiệm và một nhóm nhỏ tình nguyện viên. Kết quả cho thấy chúng đã gây rối loạn trong thành phần và chức năng của các vi khuẩn đường ruột trong cơ thể. Tạp chí khoa học Anh quốc The Nature đăng tải nhận định của các nhà nghiên cứu: “Những chất tạo ngọt nhân tạo đã được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm thực phẩm nhằm giảm lượng calo, điều chỉnh mức đường huyết và giải quyết nhu cầu thèm muốn đối với các sản phẩm có đường. Tuy nhiên, các nghiên cứu của chúng tôi phát hiện ra rằng chính chất tạo ngọt nhân tạo lại góp phần trực tiếp vào tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, điều mà chúng ta đang cố gắng chống lại“.
Tại sao chất tạo ngọt nhân tạo tăng nguy cơ bệnh tiểu đường?
Tổ chức FDA, Hoa Kỳ, đã thực hiện một loạt thử nghiệm đáng chú ý với ba loại đường nhân tạo phổ biến là aspartam, sucralose và saccharin. Các chất này được thêm vào lượng nước uống hàng ngày của các con chuột thí nghiệm với lượng phù hợp, tùy thuộc vào cân nặng của từng con. Kết quả cho thấy sau một thời gian, các con chuột này bắt đầu có sự không thể dung nạp đường glucose, điều này trái ngược hoàn toàn với các con được uống nước thường hoặc nước có glucose.
Để xác nhận hiện tượng này và kiểm tra khả năng ảnh hưởng của vi khuẩn đường ruột, các nhà nghiên cứu đã thực hiện lại thí nghiệm với các con chuột khác, đưa vào các liều lượng chất tạo ngọt khác nhau, nhưng kết quả vẫn giống nhau. Sự không dung nạp glucose xuất hiện khi cơ thể không đáp ứng tốt với hormone chuyển hóa đường và phải tăng cường nỗ lực để kiểm soát mức đường trong máu. Điều này thường xảy ra trong giai đoạn tiền đái tháo đường.
Để tìm hiểu về vi khuẩn đường ruột, các nhà nghiên cứu đã trồng phân của các con chuột đã được nuôi với các chất tạo ngọt vào ruột các con chuột khác đã được loại bỏ vi khuẩn cũ bằng kháng sinh. Kết quả cho thấy cả hai nhóm con chuột đều có biểu hiện “không dung nạp glucose”, cho thấy rằng sự thay đổi trong vi khuẩn đường ruột có tác động đáng kể đến hoạt động của chúng và có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng trên.
Thí nghiệm cũng được tiến hành trên các tình nguyện viên, những người không sử dụng chất tạo ngọt nhân tạo thông thường. Sau một tuần sử dụng chất tạo ngọt với liều lượng phù hợp hàng ngày, hơn một nửa số tình nguyện viên đã có biểu hiện tăng đường huyết và biến động trong hệ vi khuẩn đường ruột. GS.TS. Eran Elinav thuộc Học viện Weizmann, Israel, đã giải thích: Có thể một số vi khuẩn đường ruột cụ thể đã tương tác với các thành phần hóa học của các chất tạo ngọt, mà không bị ruột hấp thụ, dẫn đến các phản ứng viêm, gây ra rối loạn chuyển hóa như hiện tượng “không dung nạp glucose”, tức là biểu hiện của bệnh tiểu đường.
Hạn chế bằng cách nào?
GS.TS. E. Elinav đã đề xuất mong muốn tiếp tục tiến hành những nghiên cứu chi tiết hơn về kết quả đáng chú ý từ thí nghiệm trên. Các tổ chức y tế cần thực hiện sự theo dõi chặt chẽ và chống lạm dụng các chất tạo ngọt nhân tạo ở người, với liều lượng được kiểm soát chặt chẽ, tại các cơ sở nghiên cứu khoa học y học, dược phẩm, các doanh nghiệp chế biến thực phẩm và các cơ sở y tế. Ngoài ra, cần đưa ra những khuyến cáo cho mọi người trên toàn thế giới nhằm giảm tối đa những tác động tiêu cực của việc sử dụng các chất phụ gia này đối với căn bệnh tiểu đường.
Ngoài chất tạo ngọt nhân tạo, còn có nhiều nguyên nhân khác khiến bệnh tiểu đường có thể xuất hiện. Tuy nhiên, việc tập luyện thường xuyên và duy trì lối sống khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh căn bệnh này. Sử dụng các sản phẩm thuốc tiểu đường hỗ trợ từ thảo dược ngay từ khi phát hiện tiền đái tháo đường mang lại hiệu quả cao trong việc hạn chế nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường. Dây thìa canh, chè đắng, giảo cổ lam,… đang là những loại thảo dược hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
