Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vào mùa đông, những người bị bệnh tiểu đường thường có mức đường huyết và chỉ số HbA1c cao hơn so với mùa ấm áp như xuân, hè. Điều này đặt người bệnh trong tình trạng có nguy cơ cao hơn gặp biến chứng tiểu đường. Vậy làm thế nào để phòng ngừa tình trạng này?
Kiểm soát đường huyết tránh biến chứng tiểu đường
Những người bị bệnh tiểu đường có tuổi vào mùa đông thường có thể gặp khó khăn khi di chuyển và thường ăn nhiều hơn, đồng thời vận động ít hơn, điều này dễ làm tăng mức đường huyết. Khi không kiểm soát tốt mức đường huyết, họ dễ gặp các biến chứng tiểu đường.
Để kiểm soát mức đường huyết vào mùa đông, người bệnh tiểu đường cần tuân thủ chặt chẽ các lời khuyên về chế độ ăn uống và tập luyện, cùng việc sử dụng thuốc đúng và đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Nếu cảm thấy ăn ngon miệng và muốn ăn nhiều hơn trong mùa đông, người bệnh tiểu đường cần tập luyện nhiều hơn để tiêu hao bớt năng lượng tích tụ trong cơ thể. Việc tập luyện thường xuyên sẽ giúp họ kiểm soát tốt hơn mức đường huyết và giảm nguy cơ biến chứng.
Biến chứng bàn chân do ngâm chân, sưởi ấm không đúng cách
Các bác sĩ đều khuyên người bệnh tiểu đường nên ngâm chân vào buổi tối trước khi đi ngủ, điều này rất có lợi trong việc ngăn ngừa và kiểm soát biến chứng bàn chân. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nếu ngâm chân không đúng cách, người bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ gặp phải biến chứng bàn chân.
Người đái tháo đường tự nhiên có nguy cơ cao hơn bị biến chứng tiểu đường thần kinh ngoại vi, dẫn đến giảm cảm giác đi và cảm giác về nhiệt độ. Do đó, rất dễ khiến họ ngâm chân vào nước nóng hoặc để nhiệt độ sưởi quá cao, gây bỏng và loét da.
Để tránh những nguy cơ trên, trước khi ngâm chân vào nước nóng, nên nhờ người khác thử độ nóng của nước trước. Thời gian ngâm chân cũng nên giảm xuống, chỉ từ 5-10 phút. Sau khi ngâm chân, nên lau chân thật khô, đặc biệt là các kẽ chân. Bởi nếu để chân ẩm, da sẽ mềm, dễ bị loét và ẩm ướt càng tạo cơ hội cho vi khuẩn và ký sinh trùng khu trú, gây ra vết loét chân càng lớn hơn.
Lưu ý rằng da chân của người bệnh tiểu đường thường rất khô do sự nuôi dưỡng kém. Thậm chí có người bị nứt nẻ ở các kẽ chân và gót chân. Khi sưởi chân từ lò sưởi, cần nhờ người nhà kiểm tra độ nóng của lò sưởi để tránh nguy cơ nứt nẻ da chân do nhiệt độ quá cao.
Kiểm tra chân hàng ngày để phòng ngừa biến chứng bàn chân
Người bệnh tiểu đường nên có thói quen kiểm tra chân hàng ngày. Nếu không nhìn rõ, có thể dùng kính hoặc nhờ người khác kiểm tra giúp. Tự khám hàng ngày theo tuần tự từ mũi chân đến lòng bàn chân, tiếp tục đến các ngón chân, và bên hông để phát hiện bất cứ dấu hiệu bất thường nào và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Đối với việc kiểm tra giữa các ngón chân, người bệnh nên giữ chân sạch và khô, thường xuyên rửa chân bằng nước ấm và xà phòng nhẹ, sau đó lau khô. Tránh ngâm chân quá lâu, không sử dụng hoá chất và không tự cắt gọt các vết chai sần trên da. Cắt hoặc dũa móng chân theo hình dạng của các ngón chân, tránh làm tổn thương chân.
Người bệnh không nên đi chân đất, nên đi tất thường xuyên để bảo vệ bàn chân khỏi các dị vật có thể gây tổn thương như đá hoặc sỏi. Lựa chọn loại tất dành cho người tiểu đường làm từ các nguyên liệu tự nhiên hoặc cotton sẽ giúp thoáng khí. Hạn chế đi giày chật, vì bàn chân thường có các vết chai, sần, và giày chật có thể tăng cọ xát và gây tổn thương. Nên chọn giày cỡ rộng, thoải mái và kín như các loại giày thể thao. Trước khi đi, nên kiểm tra xem bên trong giày có các dị vật không để tránh gây cọ xát vào bàn chân. Có thể lót miếng đệm bên trong giày vào mùa đông để giữ ấm cho bàn chân.
Biến chứng tiểu đường ảnh hưởng tới tim mạch do huyết áp cao
Người bị tiểu đường thường có nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp (70 – 80% người tiểu đường đều bị cao huyết áp), tăng mỡ máu gây co hẹp và xơ cứng mạch máu. Trong mùa đông lạnh, mạch máu co mạnh hơn, làm giảm lượng máu cung cấp, dẫn đến tổn thương bàn chân và nguy cơ bệnh tim mạch. Kết hợp giữa co mạch và tăng huyết áp khiến người bị tiểu đường dễ mắc các tai biến như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim cấp.
Vì vậy, cần đo huyết áp thường xuyên, ít nhất hai lần mỗi ngày – trước khi đi ngủ và buổi sáng, thậm chí đo cả ngày để theo dõi sự thay đổi của huyết áp và tránh tình trạng tăng cao đột ngột. Đặc biệt, cần chú ý đối phó với các cơn tăng huyết áp đột biến không kiểm soát được để tránh các biến chứng tiểu đường nghiêm trọng.
Một số dấu hiệu báo trước nguy cơ biến chứng tim mạch và động mạch vành ở người già bị tiểu đường bao gồm cảm giác nhói bên ngực trái. Khi xuất hiện dấu hiệu này thường xuyên, cần kiểm soát bệnh tình và sử dụng thuốc tim mạch đúng cách để giảm nguy cơ biến chứng.
Thanh Hoa
